Việc trẻ nhỏ hay chỉ trỏ , nhìn thấy gì cũng tò mò , và muốn bố mẹ chú ý theo mình hoàn toàn không phải là vấn đề đáng lo ngại , mà ngược lại, đó là biểu hiện rất tích cực của một em bé đang phát triển tốt về trí tuệ, cảm xúc và ngôn ngữ .
Trẻ hay chỉ trỏ, nhất là với những thứ mới lạ
Đây là hành động hoàn toàn bình thường. Hành vi chỉ trỏ là một trong những cột mốc giao tiếp sớm rất quan trọng ở trẻ từ 9 tháng đến 2 tuổi. Nó thể hiện:
Sự phát triển nhận thức : Trẻ nhận ra có điều gì đó mới lạ, muốn tìm hiểu và chia sẻ với người khác.
Sự kết nối xã hội : Trẻ đang học cách giao tiếp không lời với người lớn, muốn “nói” với bố mẹ rằng: “Nhìn kìa!”
Sự phát triển ngôn ngữ gián tiếp : Trẻ chỉ để bố mẹ đặt tên đồ vật, từ đó học nói. Hành vi chỉ trỏ có mối liên hệ chặt chẽ với khả năng nói tốt sớm hơn.
Khi nào trẻ bắt đầu CHỈ TRỎ
Từ 9–14 tháng, trẻ bắt đầu có hành vi “chỉ trỏ xã hội” – nghĩa là chỉ vào một vật rồi quay lại nhìn người lớn, muốn người lớn chú ý và phản hồi.
Đây là nền tảng để trẻ học giao tiếp hai chiều, hiểu rằng: mình làm gì đó – người khác phản ứng – đó là giao tiếp.
Điều gì thể hiện ở một em bé hay CHỈ TRỎ và bắt người lớn chú ý
Tư duy quan sát nhạy bén : Trẻ để ý môi trường xung quanh, dễ bị kích thích bởi hình ảnh, màu sắc, chuyển động…
Tính cách tò mò, háo hức khám phá : Đây là một dấu hiệu thông minh , vì trẻ có nhu cầu hiểu thế giới, thay vì thờ ơ.
Giao tiếp chủ động : Trẻ đang tập làm chủ cuộc trò chuyện theo cách riêng, dù chưa biết nói nhiều.
Bố mẹ nên làm gì
Phản hồi tích cực : Khi bé chỉ – hãy nhìn theo, trả lời, gọi tên đồ vật: “À, con thấy cái quạt kìa, quạt đang quay nè!”
Mở rộng vốn từ cho con : Dùng hành vi chỉ của bé để dạy từ mới – như “xe cứu hỏa”, “con chim”, “cái đèn chớp”.
Đừng gạt đi : Nếu bé bị phớt lờ nhiều lần, bé sẽ mất hứng thú giao tiếp và ít chỉ trỏ hơn – điều này không tốt cho sự phát triển ngôn ngữ.
Khi nào cần lo lắng
Nếu đến 18–24 tháng , trẻ:
Không chỉ vào bất cứ thứ gì để giao tiếp,
Không có phản ứng chia sẻ chú ý với người khác (ví dụ không nhìn theo khi mẹ chỉ),
Không có hành vi tương tác hai chiều (giao tiếp qua lại bằng mắt, cử chỉ, âm thanh),
Lúc đó bố mẹ cần trao đổi với bác sĩ nhi hoặc chuyên gia phát triển để tầm soát sớm một số vấn đề như rối loạn phổ tự kỷ. Nhưng nếu trẻ thường xuyên chỉ, nhìn bạn, đợi bạn phản hồi thì hoàn toàn yên tâm.
Kết luận
Trẻ hay chỉ trỏ, thích bắt bố mẹ nhìn theo mình là một em bé:
Tò mò, năng động, có tinh thần học hỏi cao,
Phát triển ngôn ngữ và giao tiếp tốt,
Muốn tương tác, được kết nối và chia sẻ cảm xúc với người thân.
Vì vậy, đừng lo – mà hãy cùng chỉ với con, cùng nói, cùng chơi, vì đó chính là cách trẻ đang học hỏi cả thế giới!