Các chuyên gia khẳng định: Cách cha mẹ giao tiếp và ứng xử với con mỗi ngày không chỉ tác động đến tâm lý, mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến sự tự tin và sức mạnh tinh thần của trẻ. Những điều tưởng chừng nhỏ nhặt trong lời nói, hành động đôi khi lại để lại dấu ấn lâu dài trong hành trình trưởng thành của con. Vì vậy, để nuôi dạy một đứa trẻ thành công và kiên cường, cha mẹ cần đặc biệt lưu ý, tránh mắc phải những sai lầm phổ biến nhưng nguy hại dưới đây.
1. Nuông chiều con quá mức
Việc cha mẹ luôn đáp ứng mọi yêu cầu của con, từ việc nhỏ đến lớn, có thể khiến trẻ thiếu khả năng tự lập và đối mặt với khó khăn. Những đứa trẻ được nuông chiều thường gặp khó khăn trong việc phát triển tính kiên trì và khả năng phục hồi sau những thất bại hay căng thẳng.
Chuyên gia Esther Wojcicki khuyên rằng, thay vì nuông chiều, cha mẹ nên đặt ra những kỳ vọng hợp lý và giao cho con những trách nhiệm phù hợp với độ tuổi, như làm việc nhà hay tự chọn hoạt động sau giờ học. Điều này giúp trẻ học cách chủ động và tự tạo động lực cho bản thân.
2. Trừng phạt con khi thất bại
Thất bại là một phần không thể thiếu trong quá trình trưởng thành. Tuy nhiên, nếu cha mẹ phản ứng bằng cách trừng phạt khi con mắc lỗi, trẻ sẽ cảm thấy xấu hổ và sợ hãi, thay vì học hỏi từ sai lầm.
Nhà trị liệu tâm lý Amy Morin cho rằng, thay vì trừng phạt, cha mẹ nên giúp con nhận ra bài học từ mỗi sai lầm và khuyến khích con tiếp tục cố gắng. Việc chia sẻ về những thất bại của bản thân và cách vượt qua cũng là cách hiệu quả để dạy con về sự kiên cường.
3. Truyền tải sự bi quan
Thái độ và niềm tin của cha mẹ ảnh hưởng trực tiếp đến nhận thức của trẻ. Nếu cha mẹ thường xuyên tỏ ra bi quan, trẻ sẽ dễ cảm thấy thất vọng và thiếu động lực khi đối mặt với thử thách.
Chuyên gia Michele Borba nhấn mạnh rằng, những đứa trẻ lạc quan coi những trở ngại chỉ là tạm thời và có thể vượt qua. Do đó, cha mẹ nên giữ thái độ tích cực và khuyến khích con nhìn nhận khó khăn như cơ hội để học hỏi và trưởng thành.
4. Phớt lờ sự tò mò của con
Trẻ em học hỏi thông qua việc đặt câu hỏi và khám phá thế giới xung quanh. Nếu cha mẹ cảm thấy phiền phức và phớt lờ những câu hỏi của con, trẻ sẽ dần mất đi sự tò mò và ham học hỏi.
Tiến sĩ Kumar Mehta cho biết, cha mẹ của những người thành đạt luôn ưu tiên việc con họ học những điều mới mẻ và coi trọng việc trả lời các thắc mắc của con. Việc khuyến khích sự tò mò giúp trẻ phát triển tư duy sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề.
5. Phản ứng thái quá trước vấn đề của con
Khi con gặp vấn đề, cha mẹ thường có xu hướng lo lắng và phản ứng mạnh mẽ. Tuy nhiên, điều này có thể khiến trẻ cảm thấy bất an và thiếu tự tin trong việc giải quyết vấn đề.
Nhà tâm lý học Aliza Pressman khuyên rằng, cha mẹ nên giữ bình tĩnh và quan sát xem con có bắt chước tâm trạng, hành vi của mình không. Việc giữ thái độ điềm tĩnh và hỗ trợ con một cách hợp lý sẽ giúp trẻ học cách đối mặt với khó khăn một cách tự tin và hiệu quả.
Nuôi dạy một đứa trẻ thành công và kiên cường không chỉ là việc dạy con học giỏi hay ngoan ngoãn, mà còn là hành trình tránh xa những sai lầm tưởng chừng vô hại nhưng lại ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lý và tương lai của con. Hãy là người bạn đồng hành thấu hiểu và hỗ trợ con một cách thông minh và tinh tế.