Lễ hội vật cầu bùn có từ thời Lý Bôn, Lý Bí đánh đuổi quân Lương (thế kỷ 4-5) gắn với sự tích bốn anh em Trương Hống, Trương Hách, Trương Lừng, Trương Lẫy khi đi qua làng đã chiến thắng lũ quỷ trong trận vật cầu ở đầm lầy.
Kể từ đó, hằng năm lũ quỷ phải tham gia hội vật cầu bùn để góp vui cho các vị thần làng. Lễ hội vật cầu bùn từng có một thời gian thất truyền, mãi đến năm 2002, người dân Bắc Giang mới khôi phục lại.
Kể từ đó đến nay, cứ 2 năm một lần, vào ngày 12,13,14 tháng 4 âm lịch, lễ hội vật cầu bùn được tổ chức trong sự háo hức của hàng trăm người đân địa phương.
Dưới đây là chùm ảnh trai làng Vân vật lộn trong bùn để tranh quả cầu nặng 20kg trong lễ hội 4 năm mới có một lần ở Bắc Giang:
Chiền hôm nay (26/5), lễ hội vật cầu bùn làng Vân được tổ chức với sự tham gia và cổ động của hàng trăm người dân địa phương và các vùng lân cận
14 thanh niên trực tiếp tham gia vật cầu bùn đều là những người có sức khoẻ cường tráng. Bởi lẽ quả cầu dùng trong trận đấu được làm bằng gỗ, nặng tới 20kg
Trước khi bắt đầu trận đấu, các giáp phải làm lễ bái đình. Sau đó, mỗi giáp uống một bình rượu và ăn một quả dưa hấu để lấy khí thế và may mắn
Địa điểm tổ chức vật cầu là một mặt sân có diện tích khoảng 100m2, mặt sân có phủ một lớp bùn nhão. Ở hai đầu sân có hai hố để đẩy cầu xuống
Trước khi diễn ra vật cầu, 2 đội còn diễn ra đấu vật trước để thể hiện tinh thần thượng võ
Nhiệm vụ của các giáp phải làm sao đẩy được quả cầu bùn xuống hố của đối thủ. Tuy nhiên, giáp dưới không được quyền đẩy cầu xuống hố của giáp trên
Mỗi lần đẩy quả cầu xuống hố được tính là 1 hiệp
Ngày 12 đánh 2 cầu, ngày 13 đánh 3 cầu và ngày 14 đánh 4 cầu
Do quả cầu khá nặng nên các thanh niên thực sự rất vất vả mới có thể tranh cướp, đẩy được quả cầu về phía đối phương
Ai nấy đều lấm lem, mồ hôi hoà cùng nước bùn đất
Mỗi khi cầu rơi xuống đất, 14 người chơi phải làm động tác dâng cầu rồi mới hạ xuống và tiếp tục cuộc chiến
Sau khi kết thúc, các giáp bái đình, sau đó cùng nhau ra sông Đuống để gột rửa bùn đất
Lễ hội này là nơi để người dân Bắc Giang thể hiện sự đoàn kết và tinh thần thượng võ