Trong quá trình nuôi dạy con, cha mẹ thường có những mối lo khác nhau tùy thuộc vào giới tính của con. Phụ huynh có con trai thường sợ con quá hiếu động, dễ gây gổ, trong khi những người nuôi con gái lại lo con bị bắt nạt, hoặc sớm dính vào các mối quan hệ tình cảm.

Những mối lo ấy đôi khi dẫn đến các phản ứng thái quá. Một bà mẹ ở Trung Quốc mới đây đã vô tình phát hiện trong phòng cô con gái học cấp hai một vật thể màu vàng nhạt cùng bông tăm, rồi lập tức nổi giận: “Con mới học cấp hai, sao lại dùng thứ này?”. Khi con gái im lặng, bà càng thêm lo sợ, rồi chia sẻ sự việc lên mạng xã hội với đầy những lời chỉ trích.

Tuy nhiên, cộng đồng mạng nhanh chóng xác định “thứ đó” thực chất chỉ là một chiếc găng tay nặn mụn – một món đồ phổ biến với giới trẻ hiện nay, dùng kèm với thuốc trị mụn và dụng cụ chăm sóc da. Sự thật đơn giản ấy càng khiến dư luận đặt câu hỏi: phải chăng chính người mẹ mới là người cần xem lại cách phản ứng của mình?

Sự tin tưởng – viên gạch đầu tiên trong mối quan hệ cha mẹ và con cái

Phản ứng gay gắt của người mẹ không phải là trường hợp cá biệt. Nhiều bậc cha mẹ, nhất là người có con gái, thường rơi vào vòng xoáy của sự lo lắng: sợ con yêu sớm, sợ bạn bè xấu, sợ con tiếp xúc với những thứ “người lớn”. Những nỗi lo ấy khiến họ tìm cách kiểm soát con quá mức – từ kiểm tra điện thoại, đọc trộm nhật ký đến diễn giải quá đà những hành vi đơn giản.

Tuy nhiên, tuổi dậy thì là giai đoạn con trẻ bắt đầu hình thành cá tính, ý thức riêng và nhu cầu được tôn trọng. Khi bị soi xét, đánh giá mà không có cơ hội giải thích, các em dễ thu mình lại, hoặc mất dần niềm tin vào người lớn. Cô bé chọn cách im lặng trước mẹ mình, có thể không phải vì cảm thấy có lỗi, mà vì bị tổn thương bởi sự nghi ngờ.

Nhiều cha mẹ cũng mắc phải hội chứng “kịch bản tồi tệ nhất”: thấy con đi học muộn là tưởng trốn học, thấy điểm kém là cho rằng yêu đương, thấy vật lạ trong phòng là kết luận hư hỏng. Những định kiến ấy không chỉ tạo áp lực tâm lý cho trẻ mà còn có thể trở thành “lời tiên tri tự ứng nghiệm” – khi bị gắn mác là “trẻ hư”, không ít em sẽ chọn cách sống đúng với cái nhãn mà người lớn đã gán.

Thực tế, sự phát triển của Internet, mạng xã hội, cùng với nhịp sống hiện đại khiến trẻ em ngày nay tiếp xúc với nhiều xu hướng mới – từ sản phẩm chăm sóc da, thời trang đến phong cách sống. Thay vì phán xét, điều trẻ cần là sự cảm thông, lắng nghe và hướng dẫn đúng mực từ cha mẹ.

Quan trọng hơn hết, lòng tin chính là nền tảng để xây dựng mối quan hệ bền vững giữa cha mẹ và con cái. Khi được tin tưởng, trẻ sẽ chủ động chia sẻ; còn khi bị nghi ngờ, các em sẽ học cách giấu giếm. Sự việc chiếc găng tay nặn mụn tưởng chừng nhỏ bé lại là lời nhắc nhở lớn: thay vì kiểm soát vô lý, hãy đồng hành cùng con bằng sự hiểu biết và tôn trọng.