4 năm gian nan, hàng trăm lần thất bại

Lẫn trong khu vườn đỏ rực sắc cam đường và ửng vàng màu bưởi Diễn của anh Nguyễn Văn Tỉnh (làng Ngọc Trục, xã Đại Mỗ, huyện Từ Liêm) là những cây cho ra trái lạ: cây ngũ quả. Tất cả cây ngũ quả trong vườn đều đã được “xí”, chỉ còn chờ ngày đẹp, thời tiết thuận lợi là sẽ về với chủ nhân mới.


Anh Nguyễn Văn Tỉnh vui vẻ cho biết, anh rất tự hào khi được công nhận là “nông dân ưu tú toàn quốc 2012” và danh hiệu “Bàn tay vàng”, càng tự hào hơn khi năm nay, anh đã cấy ghép thành công cây cho ra năm loại quả. Theo anh, ngoài ông Lê Đức Giáp (Cao Viên, Thanh Oai. Hà Nội), ở Việt Nam chỉ còn anh đang nắm giữ “bí kíp” độc đáo này.



“Tôi đã ghép hỏng cả trăm cây, khi thì quả không phát triển bình thường, lúc thì cây bị kiệt, có khi quả này phát triển tốt, nhưng quả khác lại teo, lá bị úa, không trổ được lộc non… thôi thì đủ đường thất bại. Chính thức đến Tết Nhâm Thìn năm ngoái, tôi mới thành công, nhưng cũng chỉ ghép vài cây để nhà chơi và tặng người thân chứ chưa bán. Năm nay tôi mới chính thức làm cây ngũ quả để kinh doanh.” – anh tiết lộ.


Anh giảng giải: “Cái quý nhất của cây ngũ quả không chỉ ở sự lạ của nó, mà còn nằm ở ý nghĩa. Cây ngũ quả cũng giống như mâm ngũ quả mà các gia đình Việt hay bày trên bàn thờ. Nó tượng trưng cho phúc lành sẽ đến trong năm mới. Tôi chọn ghép cam đường, bưởi nhăn, bưởi Diễn, quýt xu xoa, phật thủ với nhau chứ không ghép quất. Thứ nhất vì quả quất quá nhỏ, không cân đối, không phù hợp với dáng to lớn của cây bưởi. Hơn nữa, những loại quả kia mang theo ý nghĩa nhất định".



Sau khi cây yên vị trong chậu, anh phải tự tay cắt nilon bọc quanh các mối ghép đi. Người chơi chăm sóc cây chỉ cần tưới nước là cây sẽ bền, tiếp tục phát triển bình thường. Tất cả quả trên cây không chỉ có giá trị trang trí mà vẫn “chén” được ngon lành, không có gì khác biệt so với quả trồng để ăn.

Sau cây ngũ quả sẽ là cây lục, bát, cửu… quả

Giọng đầy tự hào, anh Tỉnh nói, nhiều người đã thử làm cây ngũ quả nhưng không thành công như anh. Anh cho biết, có ba vấn đề cơ bản anh đã rút ra trong quá trình ghép cây ngũ quả: “Về nguyên tắc, ghép cây ngũ quả không khó, vì cứ phàm những cây thuộc họ thất bì (các loại cam, các loại bưởi, quýt, chanh, quất, bòng, phật thủ…) đem ghép vào nhau là sẽ “ăn”. Cái khó đầu tiên là chọn được một gốc bưởi ưng ý. Gốc to hay bé đều ghép được, nhưng phải chọn được gốc dáng đẹp, sum xuê, vừa có dáng vươn vừa tỏa rộng. Cành được chọn để ghép cũng phải là cành bánh tẻ (không quá già, không quá non – PV) và không có hoa. Nếu gần đến ngày ghép, cành đó ra hoa thì coi như bỏ.”


“Yếu tố quan trọng thứ hai là chọn thời điểm ghép. Những quả có múi mọng như cam, bưởi, quýt ghép vào tháng 6, tháng 7 Âm lịch, là những tháng có nhiều mưa, cây dễ phát triển; phải chọn quả xanh, nhỏ, chưa tạo múi để khi ghép vào không làm cây kiệt. Hệ không có múi (múi bị tiêu biến) hoặc múi bé như bưởi nhăn, bòng, phật thủ sẽ ghép vào tháng 8, tháng 9 Âm lịch và phải chọn quả bánh tẻ. Nếu quả non quá, đến khi thu hoạch, quả không chín kịp, nếu quả đã già sẽ bị vàng, úa, dễ rụng”, anh tiếp lời.


Anh Tỉnh cho rằng, nếu hiểu và tuân thủ nguyên tắc đó, người làm nghề có thể ghép không chỉ dừng lại ở năm quả trên cùng một cây mà có thể ghép sáu, bảy, tám… loại quả, phục vụ nhu cầu đa dạng của người chơi cây.

Mỉm cười nhìn thành quả của mình, anh Tỉnh nói: “Không gì sướng bằng làm giàu được bằng nghề. Nghe có vẻ dễ, nhưng người làm vườn chúng tôi không phải năm nào cũng trúng đậm. Năm nay, dù có cây ngũ quả, tôi cũng chỉ kiếm được chừng 200 triệu, tính cả tiền bán cam đường, bưởi Diễn, bưởi Thái Lan làm cảnh. Năm sau hy vọng sẽ khá hơn, vì tôi đã dồn rất nhiều gốc để dành ghép cây. Tôi sẽ thử nghiệm ghép các loại cây độc đáo hơn nữa chứ không chỉ dừng lại ở cây ngũ quả".